Arbequina Zeytin Fidanı

Arbequina Zeytin Fidanı – Arbequina Zeytin Özellikleri
Arbequina zeytin fidanı ülkemizde daha çok bodur zeytin olarak bilinir. Son yıllarda en yoğun dikimi yapılan çeşittir. Arbequina zeytini İspanya’da yağ kalitesi ve yağ veriminin yüksek olması sebebiyle oldukça yaygın olarak yetiştirilmektedir. Ülkemizdeki Ttsm (Tohum Tescil ve Sertifikasyon Müdürlüğü) tarafından ismi ARBEQUIN olarak lisanslanmıştır.
Arbequina Zeytin Nedir
Arbequina zeytin ağaçları, Arbeca kasabası yakınlarındaki kayalık topraklarda, eskiden Arbequa’da keşfedilen İspanyol Catalonia’daki Les Garrigues bölgesinden dünyaya yayılmıştır. Arbeca köyü zeytin, badem, tahıl, armut, şeftali ve elma ile birlikte bu küçük köyün ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Şimdi İspanya’nın diğer bölgelerinde yetiştiriciliği yaygınlaşmıştır.
Tarihî kaynaklara göre, ilk Arbequina tohumları Ortaçağda Kudüs’ten Arbequa efendisi Medinaceli Dükü tarafından getirilmiştir. Özel bir tür olup yüksek verimli ve sık dikim sistemine uygundur. Arbequina zeytin yüksek konsantrasyonlu yağlardan biridir ve bu çeşit zeytinyağı üretiminde kullanılır. Fakat bazen de sofralık zeytin olarak da kullanılmaktadır.
Arbequina zeytinleri yuvarlak ve küçüktür. Büyüme süreci boyunca soluk yeşilden pembe ve koyu mora dönerler. Hasat zamanı Kasım ayıdır ve çoğu yağlık çeşitlerden daha erken gelir. Yağının rengi zümrüt yeşili ile altın sarısı arasında değişir. İlk lezzet ise kavun ve badem anımsatıcı tatlı, ama şaşırtıcı derecede yüksek aromalıdır.
Arbequina Hakkında Genel Bilgi
Ağaçlar çok kuvvetli büyük değildir ve meyvenin çok küçük olması nedeniyle mekanik olarak hasat edilmesi zordur. Yağ oranı çok yüksektir ve birim alandan elde edilen miktar yüksektir. Bu yağ harika bir garnitürdür. Ayrıca, marine edilmiş sebzeler ve ızgara balıklar için de bir favoridir. Narin lezzetinden dolayı kızartmada arbequina zeytinyağı kullanılması mükemmel bir tat vermektedir. Allioli ve mayonez için idealdir. Arbequina zeytin, çok biberli olan benzersiz lezzetinden ve sağlığa olan faydalarından dolayı tüketiciler tarafından çok popüler bir çeşittir.
Zeytinyağında ortalama (%71) oleik asit, (%11) linoleik asit vardır. Düşük Polyfenois (Kafeik asitte 170ppm) miktarı vardır. Tadı meyvemsi ve tatlıdır, badem, yeşil muz ve domates aroması bulunur.
Yüzyıllardır zeytinyağı endüstrisi geleneksel metotlarla üretim ve hasat yapmıştır. Bugün artık büyük düşünebilen girişimciler yüksek verimli, erken verime yatan, yoğun dikimi yapılabilen ve de makine ile hasadı yapılabilen çeşitleri keşfetmişlerdir. Böylelikle zeytin yetiştiriciliği yüksek teknoloji ile tanışmıştır. Ülkemiz için yeni olan bu zeytincilik yöntemi, uzun yıllardır İspanya, İtalya, Arjantin, Avustralya gibi önemli zeytin bölgelerinde yapılmaktadır. Bu çeşitle kurulan bahçelerde mantık, erken verime yatan ağaçlar, verimli hasat ve esas önemli unsur mükemmel kalitede bir zeytinyağıdır.
Arbequina Zeytin Fidanı nın Yetiştirildiği Bölgeler
İspanyanın kuzey bölgesinde bulunan Katalonya bölgesindeki en önemli türdür. 55.000 ha alana yayılan çok geniş bir bölgede yetiştirilmektedir. İspanya’nın diğer bölgelerine de yayılmıştır. Özellikle Endülüs bölgesinde yoğun olarak yetiştirilmektedir. İspanya’da yeni sık dikim tekniğinin referansı olarak tanınmasının yanı sıra, Fransa, ABD, Şili, Portekiz, İtalya, Tunus, Fas, Avustralya Yunanistan ve Arjantin gibi pek çok ülkede de yetiştirilmektedir. Son yıllarda Portekiz de de çok geniş alanlarda dikimi yapılmaktadır. Soğuğa dayanıklı zeytin çeşidi olması sebebiyle hemen hemen her bölgede yetiştirilebilir.
Arbeguina Zeytininin Zirai ve Ticari Değerlendirmeler
Orta kuvvetli, salkıma benzer ve orta/yüksek taç yapabilen bir ağaç türüdür. Tozlayıcıya ihtiyacı yoktur, kendi kendini döller. Erken meyve üretir, yüksek ve stabil verimlidir. Yağ içeriği yüksek, yağ kalitesi mükemmeldir. Köklenme kapasitesi çok yüksektir.
Arbequina Zeytini’nin Morfolojik Yapısı
Yaprak Şekli : Eliptik-mızrak şekilli, küçük, kısa ve orta genişliktedir
Meyve Şekli : Olgunlaştığında kararır, meyve ucu yuvarlaktır ve sapı yoktur. Meyve – çekirdek oranı ortalama değerlerdedir. Küçük ve küresel-simetrik şekle sahiptir. Tepe yuvarlak ve sapsız, maksimum enine kesiti yuvarlak ve bir miktar tabana oturmuştur. Meyve eti/çekirdek orantılıdır.
Çekirdek Şekli : Oval ve simetrik şekildedir. Sert yüzeyli 7-10 fibrovasküler olukludur. Tvan ve iç kısmı yuvarlaktır. Birleşme yerinde bir araya gelen yedi ila on arasında değişen fibrovasküler kanala sahip pürüzlü yüzeyi vardır. Alt ve üstten yuvarlaktır. Sonraki mukronlu. Maksimum enine kesitti dairesel ve merkezidir.
Direnç, tolerans ve hassasiyeti
Dal Kanseri’ne duyarlı
Halkalı Leke’ye Kısmen dayanıklı
Verticillium’a hassas
Çok kireçli topraklarda demir klorozunda sınırlı yetiştirilir.
Soğuğa karşı dayanıklı
Arbequina Zeytin inin Arazi İstekleri
Arbequina oldukça farklı iklim ve toprak koşullarına adapte olabilen bir türdür. Tüm zeytin çeşitleri gibi dip suyunun olmadığı her alanda yetiştirilebilmektedir. Malinalı hasat yapıldığı için arazinin eğimi %10’dan fazla olmamalıdır. Eğer makinalı tarım planlanmıyorsa her türlü eğimde de yetiştirilebilir. Su ihtiyacı emsallerine göre hemen hemen aynı olmakla birlikte az miktar fazladır. Fakat susuz ortamlara da adapte olabilen bu çeşit ürün kalitesi ve miktarında az miktarda taviz vermektedir. Önerilen ilk plantasyon yatırım ölçeği 100 dönümdür.
Arbequina Zeytin Fidanı Dikimi
Arbequina zeytin bodur bir zeytin çeşidi olmasından dolayı yoğun ve yüksek yoğunluklu dikimler için uygundur. Önerilen yüksek yoğunluklu dikim aralığı 1,35 x 4 metredir. Bir dönüme yaklaşık 200 ağaç dikilir. Ülkemizde çoğunlukla 1,5 x 4 metre aralıklarla dikimi yapılmaktadır. 4 metre aralık verilen yer kuzeyli güneyli şeklinde yapılmasını tavsiye etmekteyiz. Sıra arasını 1,5 metrenin altına düşürülmemesini tavsiye etmemekteyiz.
Arbequina Zeytininin Sulaması
Bu çeşit diğer zeytin çeşitlerine göre ütün kalitesini yükseltmek için biraz daha çok suya ihtiyaç duymaktadır. Sulamada önerilen sulama şekli ise damla sulamadır.
Arbequina Zeytinin Üretimi
Fidan üretim anaçları İspanya’dan temin edilmiş sertifikalı bitkilerden ve İzmir Zeytin Araştırma merkezinden alınan ve büyütülen anaçlardan alınır. Alınan anaçlar özel köklendirme seralarında paper pot köklendirme harçlarında köklendirilir. Son işlem olarak torf ve diğer katkı maddelerinden hazırlanan harçlarla saksılara alınır ve büyütülür.
Arbequina Zeytin Fidanı Bakım
Bakımı çok kolaydır. Rutin gübreleme ve önleyici ilaçlar yapılmaktadır. Genel özellikleri şu şekilde özetlenebilir. Kendine verimli olarak tanımlanan bu zeytin çeşidi düşük sürme gücüne sahiptir. Erken meyveye yatması ile yüksek ve sürekli verim sağlamaktadır. En önemli özelliği olarak ise yüksek yağ oranına ve harika yağ kalitesine sahip olmasıdır. Köklenme seviyesi olarak da yüksek bir güce sahiptir. Soğuğa karşı dayanıklı olan Arbequina (bodur) zeytin fidanı dal kanserine ise duyarlı bir fidan çeşidi olarak göze çarpmaktadır. Halkalı lekeye ise kısmen dayanıklı olduğu söylenebilir.
Arbequina Zeytinde Budama
Ağacın formunu kontrol altında tutmak için ilk 5 yıl elle, sonrasında makine ile budama yapılmaktadır. Arbequina ağaçları yaklaşık 2 metre boyunda olduğundan budama, ilaçlama ve gübreleme gibi işlemler kolay ve ekonomik olarak çözülmektedir.
Arbequina Bahçesinde Ot Kontrolü
Yabani otların mutlaka kontrol alınması gereken bir çeşittir. Gerekli kontrol ve çalışmalarla sıfıra indirilmeye çalışılmalıdır.
Tozlanma
Arbeguina Zeytin rüzgardan döllenir ve genellikle kendi kendine verimli. Bununla birlikte, birden fazla ağacınız varsa daha iyi meyve üretebilirsiniz. Bu sebepten dolayı arbequina zeytin bahçesinin içine aynı anda çiçek açan iki veya daha fazla ürünü serpiştirerek dikmek ürün verimini ve kalitesini arttırabilmektedir.
Hasat
Bu çeşit zeytinleri ekim kasım aylarında olgunlaşma sürecini tamamlıyor ve nihayetinde kahverengi ila mor arasında bir tondan pembe rengine benzer hale geliyor. İstenmesi halinde ise yeşil zamanında toplanarak soğuk sıkımda yapılabilmektedir.
Meyvelerin toprakla temasının ve kirlenmesinin önlenmesi için hasadın makine ile yapılması doğru yöntemdir; makinayla bir saat içinde 10 dekar alanı hasat etmek mümkündür. Meyveler zarar görmeden toplandığı için asit oranı çok düşük olur.
Arbequina zeytini kaç kilo verir sorusu sıkça sorulan bir soru olup bu sorunun cevabi ise her bir ağaçtan 8 ila 12 kg zeytin elde edilmektedir. İyi iklim koşulları, kontrollü düzgün bakımda 15 kg. ürün alınabilmektedir. Bu çeşidin zeytinyağı verimi ise 3/1 veya 4/1 kg şeklinde oluşmaktadır. Bu istatistik bilgiler uygun iklim şartları, düzenli bakımı ve ürün yılının hava şartlarına göre en uygun olduğu dönemlerdeki rakamlarıdır.
Zeytinin hasat zamanı çok önemlidir. Zeytin yağ oranı ise erken hasat yapıldığında düşmekte, geç hasat yapıldığında yükselmektedir. Fakat geç hasatta meyvelerin toprakla temas etmesi nedeniyle fermantasyon başladığından yağ kalitesi düşmektedir. Makine ile yapılan hasat, meyvelerin optimum koşullarda toplanmasını, dolayısıyla da yağ kalitesinin yüksek olmasını sağlamaktadır. Arbequina zeytin ağacından üretilen zeytinyağı, zeytin hasadına bağlı olarak yeşil renkten altın sarısına kadar değişiklik arz etmektedir.
Bu çeşit zeytin fidanı ikinci yıldan itibaren ürün vermeye başlar ve uygun bakımla dördüncü yıldan sonra tam verim başlar. Periyosiyote özelliği oldukça düşük olması sebebiyle her yıl ürün verir.
Bodur Zeytin Çeşitleri ve Genel Özellikleri Hakkında Genel Bilgi
Ülkemizde son yıllarda dikimi yoğunlaşan bodur zeytin fidanı genellikle yağ üretimi amacıyla dikilmektedir. Dikim şekilleri ise sık dikim şeklinde olmaktadır. Bu durumda yağ üretiminde yerli ağaçlarımıza nazaran üretim miktarında artış sağlamaktadır.
Bodur Zeytin Çeşitleri
Süper entansif sistemle kurulmuş zeytinliklerde çeşit seçimi açısından en önemli sorun, büyüme gücü düşük olan çeşitlerin az sayıda olmasıdır. Bu tip zeytinliklerde en çok kullanılan zeytin çeşitler ‘Arbequina’ ve farklı klonlarıdır. İspanya orijinli olan bu çeşidin büyüme gücünün belirgin derecede düşük olması, ülkemizde “bodur zeytin” olarak anılmasına neden olmuştur. Hâlbuki daha sonra geliştirilen Arbosana i-43®, Sikitita ve Tosca 07®, Arbequina’ya göre çok daha bodur çeşitlerdir. Bu sisteme uygun çeşit seçimine yönelik seleksiyon ıslahı çalışmaları sonucu, orta derecede büyüme gücü, kompakt büyüme, erken meyveye yatma ve salkım şeklinde meyve oluşturma gibi özelliklere sahip, İspanya’da, Arbequina zeytin fidanı AS-1, Arbequina zeytin fidanı IRTA i-18, Arbosana i-43, Koroneiki i-38, Joanenca ve Canetera; İtalya’da Fs-17 ve Urano(Tosca 07), İsrail’de ise Askal gibi yeni zeytin çeşitleri geliştirilmiştir. Son olarak melezleme ıslahı yoluyla Oliana, Sikitita, Arbequina i-21 ve Imperial i-23 çeşitleri geliştirilerek üreticilerin kullanımına sunulmuştur.
Yukarıda bahsi geçen bodur zeytin çeşitlerinden ülkemizde en çok tercih edilen ve fidan üretimi yaılan çeşit arbequina zeytin çeşididir. Tarım Hayvancılık ve Gıda Bakanlığımız tarafından sertifikalanmış tek bodur zeytin çeşidi de yine arbequinadır.
Arbequina Zeytin Fidanı Farklı Ülkelerde Uygulamalar
İspanya ve İtalya’da bu sisteme uygun zeytin çeşitlerinin birbiriyle karşılaştırılması sonucunda, bazı çeşitler arasında yetiştiricilik açısından önemli farklılıklar olduğu ortaya çıkarılmıştır. Arbequina IRTA-i.18 ve Koroneiki’nin en erken verime yatan çeşitler olduğu belirlenmiştir. Fs-17 ise İtalya’da yetiştiricilik açısından çok iyi performans göstermiştir. En düşük büyüme gücü (taç hacmi) İspanya’da Arbosana ve Arbequina IRTA-i.18’de İtalya’da ise Urano çeşidinde gözlenmiştir. Koroneiki çeşidi diğer çeşitlere göre daha fazla periyodisite göstermiştir. Hastalıklara dayanıklılık açısından, Koroneiki Verticillium dahliae’ye (solgunluk) karşı diğer çeşitlerden daha dayanıklı bulunmuştur. Arbequina zeytin fşdanı IRTA-i.18‘in düşük sıcaklıklara karşı Arbosana ve Koroneiki’den daha dayanıklı olduğu saptanmıştır.
Arequina Zeytin Fidanı Dikim Sıklığı
Süper entansif zeytinliklerde ideal dikim sıklığının belirlenmesi son derece önemlidir. Bu sistemde ilk yıllarda daha yüksek verim alınmakta, ancak daha sonra ağaçların büyümesi budamayla daha zor kontrol edilebilir bir hale gelmektedir. Süper entansif zeytinliklerde yöney, ağaçların yüksekliği, genişliği ve taç eğimi, ışıklanma ve dolayısıyla verimlilik açısından çok önemlidir. Bu sistemde ağaç sıraları kuzey-güney doğrultusunda ve dekara 256-111 ağaç gelmesi için, sıra arası mesafe yaklaşık 3-4.3 m, sıra üzeri mesafe ise 1.3-2 m olmalıdır. Günümüzde yeni zeytinlikler, daha geniş sıra arası ve üzeri mesafelerle (4-4.5×1.5-2 m) kurulmaktadır. Kordoba Üniversitesi’nde, arbequina zeytin fidanı tamamen susuz koşullarda 6.5×1.75 m dikim sıklığında (90 ağaç/da) denenmektedir.
Arbequina Zeytin Fidanı Terbiye Şekli
Ağaçlar arasındaki düşük sıra üzeri mesafe nedeniyle, ağaç sıraları dikimden 3-4 yıl sonra tam büyüklüğüne ulaşmakta ve her ağaca bir herek dikilerek, merkezi lider (monokon) şeklinde terbiye edilmektedir. Süper entansif zeytinliklerin çoğunda, herek maliyetini düşürmek için tek telli sistem kullanılmaktadır. Genç ağaçlar hereğe bağlanarak, ana gövdeye rakip olan kuvvetli yan sürgün ve obur sürgünler uzaklaştırılmakta ve merkezi lider terbiye şekli uygulanmaktadır.
Arbequina Zeytin Fidanı Budama
Süper entansif zeytinliklerde 3. yılın sonunda yapılan ilk hasatta, ağaçların tüm uzun yan (lateral) dalları kesilmelidir. Bu uygulamayla bazı meyve veren dallar da uzaklaştırılmakta, ancak daha sonraki yıllarda ağacın içine ışık girişi daha iyi olmaktadır. Beş ve 6. yıllarda, yaz aylarında, ağaçların tepeleri ağaç boyunu daha kısa tutmak için 2.2 – 3 m yükseklikten kesilir (mekanik budama). Tepe kesme, alt dalları ve komşu sıraları aşırı gölgeden korumakta ve aynı zamanda sıra üzeri hasat makinesinin hareketini de kolaylaştırmaktadır. Daha sonra her yıl, ağaçlar gövdelerinin hasat makinesiyle uyumlu olması için, yerden yaklaşık olarak 0.6 m yüksekliğe kadar elle budanır. Üç yaşlı uzun yan dallar, ağaç başına 2 ila 5 kesimle uzaklaştırılır. Doğrudan ana gövdeden (merkezi lider) çıkan, son 2 büyüme dönemine ait ince meyve dallarının hepsi bırakılır. Meyvelerin çoğu yaklaşık 60 – 75 cm uzunluğundaki sarkık dallar üzerinde oluşmaktadır.
Arbequina Zeytin Fidanı Gübreleme
Süper entansif yetiştiricilikte gübreleme, ürün miktarının yanı sıra, yaprak ve toprak analizi sonuçlarına göre yapılmalıdır. Mineral gübreleme çeşidi açısından öncelikle N’a ağırlık verilmeli, ancak 4. yıldan sonra vegetatif gelişmeyi baskılamak için N azaltılmalıdır. Bu dönemde özellikle P ve K’lı gübre uygulamaları yapılmalıdır. Dikim sıklığıyla, mineral gübre ihtiyacı arasında pozitif ilişki bulunmaktadır. Örneğin; 1905 ağaç/ha dikim sıklığında, 9,5 t/ha verim alınan tesisin yıllık makro besin elementi ihtiyacı 180 kg/ha N; 65 kg/ha P2O5 ve 175 kg/ha K2O’dir.
Arbequina Zeytin Fidanı Sulama
Sulama, dikim öncesi topraktaki nem miktarına ve vejetasyon dönemine göre planlanmalıdır. Süper entansif sistemde damla sulama yöntemi kullanılmakta olup, yıllık su gereksinimi 500-2.000 m3/ha seviyelerindedir. Dördüncü yıldan sonra büyümeyi sınırlamak, sudan tasarruf sağlamak ve yağ kalitesini arttırmak için kontrollü kısıtlı sulama uygulanmalıdır.
Otla Mücadele
Verim çağındaki (7-8 yaşında) süper entansif zeytinliklerde yabancı otlarla mücadele, ot öldürücülerle (herbisit) veya otların biçilmesiyle yapılır. Ağaçların sıra araları örtülü bırakılıp, ilkbahar ve yaz aylarında birkaç kez biçilmekte, ağaçların dibine de herbisit uygulanmaktadır. Örtü bitkisi olarak, yer altı üçgülü (Trifolium subterraneum) Kaliforniya’da yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Verim
Arbequina zeytin fidanı süper entansif zeytinliklerde en önemli sorun, verimin devamlılığı açısından, birbirine yakın olan ağaçların ışıklanmasını en üst düzeyde tutabilmektir. Genelde 6. yıldan sonra, bazı enlem derecelerinde ise, 4 ve 5. yıldan sonra, ağaçların taçları sıra aralarını önemli ölçüde kapatmaktadır. Sıraları kuzey-güney doğrultusunda, drenajı iyi, derin topraklara sahip, düz ya da hafif eğimli arazilerde kurulmuş süper entansif zeytinlikler, 2. yılda meyve vermeye başlamakta ve tam verime 3 – 6. yaşlarda ulaşmaktadır. 7 – 10 yaşındaki zeytinliklerden elde edilen verim, ışıklanmanın kontrolüne bağlı olarak değişmektedir. Özellikle Arbequina zeytin fidanı IRTA-i.18® ve Arbosana çeşitlerinde dikimden sonraki yıllarda don ve aşırı kuraklıkla ilgili herhangi bir sorun çıkmazsa, hasat maliyeti oldukça düşük ve yatırımın geriye dönüşü çok hızlı olduğu için, bu sistemde yaklaşık olarak 9.000 kg/ha’lık dane üretimi (2.000 kg/ha yağ) sürdürülebilir kabul edilmektedir. Kordoba Üniversitesi’nde tamamen susuz koşullardaki (900 ağaç/ha) süper entansif plantasyonda 5. yılda, 1.100 kg/ha yağ verimine ulaşılmıştır.
Yağ Kalitesi
Süper entansif zeytin yetiştiriciliği sayesinde, modern kontinü (kesintisiz) sıkım tesislerinde yüksek kaliteli natürel sızma zeytin yağları düşük maliyetlerle elde edilebilmektedir. Arbequina çeşidinden elde edilen natürel sızma zeytinyağı için dört coğrafi işaret (D.O.P.) bulunmaktadır.
Yenileme
Süper entansif sistemle ilgili olarak en çok merak edilen konu, zeytin ağaçlarının 15-20 yaşına geldiklerinde ne olacağıdır. Nitekim, eskiden kurulmuş olan zeytinliklerde (10 yıldan daha yaşlı) yaşlanma sorununun önemli boyutlara ulaştığı gözlenmiştir. Süper entansif zeytinliklerin yenilenmesinde 3 farklı yöntem önerilmektedir:
1) Belli sayıda ağaç sırasının sökülmesiyle, kalan ağaçların daha iyi havalanma ve ışıklanması sonucu baştaki verim potansiyeline ulaşılması ve böylece oransal ürün kaybının belli ölçüde giderilmesi.
2) Arbequina zeytin fidanı veya ağaçlarının toprak seviyesinden itibaren kesilerek, obur sürgün vermeye zorlanması ve en uygun sürgünün merkezi lider olarak seçilip, 3-4 yıl içinde en yüksek verim potansiyeline yeniden ulaşılması. Ancak, bu yöntemde uygun obur sürgünün seçilmesi ve terbiye edilmesi için gerekli olan budama işçiliği gereksinimi oldukça fazladır.
3) Sadece merkezi lideri koruyarak kalan tüm lateral sürgünlerin kesilmesi. Merkezi liderden yeni sürgünlerin oluşması ve kültürel işlemlerin uygun şekilde yapılmasıyla, yeni tacın şekillenmesi. Böylece en yüksek verim potansiyeline en kısa sürede (2-3. yılda) ulaşılabilir.
Önerilen bu üç yöntemden; ağaç yoğunluğunu azaltma (1) ve tüm yan dalların budanarak yeniden taç oluşturulması (3), yaşlanmış süper entansif zeytinliklerin gençleştirilmesinde daha ümitvar olarak görülmektedir.
Çok yaşlı tesislerde (Ör. 19 yaş) ağaçların lider dalı toprak seviyesinden 2.5 m’den kesilerek farklı bir gençleştirme uygulaması yapılmaktadır. Uygulamada çok kalınlaşmış ve aşağı yönelmiş olan lateral (yan) dallara dokunulmamaktadır.
Arbequina Zeytin Fidanı Sistamin Geleceği
Son yıllarda dünyada zeytinyağı tüketiminin artması ve zeytincilik sektörüne yapılan AB yardımları, başta İspanya olmak üzere birçok ülkede yeni zeytinliklerin kurulmasına yol açmıştır. Yeni tesislerin çoğunda süper entansif ya da çit şeklinde yetiştiricilik modeli uygulanmaktadır. Süper entansif zeytinliklerin, önümüzdeki 5 yılın sonunda, dünya genelinde 200.000 ha’ın üzerinde bir alanı kaplayacağı tahmin edilmektedir. Süper entansif sisteme yapılan yatırımlar oldukça büyük ölçekli olup, kısa sürede geriye dönüşü hedeflemektedir. Bu açıdan genellikle tarım dışı sektörlerin (inşaat ve turizm) ilgisini çekmektedir. Ancak son yıllarda, bazı yatırımcıların ucuzluğuna aldanarak satın aldıkları son derece kötü (toprak, su, eğim vd.) arazilerde büyük ölçekli yatırımlar yaptıkları gözlenmektedir. Özellikle Ege bölgesinde yoğunlaşan bu yatırımların ekonomik olması mümkün görünmemektedir. Ülkemizde ulusal zeytin envanterinin kısa süre içinde tamamlanarak, yeni zeytin yatırımlarının bölgesel temelde yeniden planlanması ve bu süreçte süper entansif yetiştiricilik gibi göreceli büyük sermaye ve yüksek teknoloji gerektiren modern sistemlerin tartışmaya açılması, ulusal zeytincilik politikası açısından önem taşımaktadır.
Arbequina zeytin fidanı ile ilgili Kaynaklar: Arbequina zeytin fidanı kaynakları
Tous, J., Romero, A., Hermoso, J.F., 2010, New trends in olive orchard design for continuous mechanical harvesting, Advances in Horticultural Science, 24(1): 43-52.